Χρηματοοικονομική Τεχνολογία & Δίκαιο: Σύγχρονες Τάσεις και Εξελίξεις

To μέλλον του χρηματοπιστωτικού τομέα είναι ψηφιακό. Τα τελευταία οκτώ έτη η βιομηχανία των ψηφιακών χρηματοοικονομικών υπηρεσιών αναπτύσσεται με τέτοιους ρυθμούς, ώστε πλέον να μην απαρτίζεται μόνο από νεοφυείς επιχειρήσεις αλλά να περιλαμβάνει και εταιρείες με ισχυρή θέση στην αγορά που προσφέρουν ποικιλία υπηρεσιών και δραστηριοποιούνται σε περιφερειακό ή και παγκόσμιο επίπεδο1. Ως αποτέλεσμα, ο ψηφιακός μετασχηματισμός, που επιφέρει η χρηματοοικονομική τεχνολογία, σταδιακά εκτοπίζει τα καθιερωμένα επιχειρηματικά μοντέλα και πρακτικές του χρηματοοικονομικού τομέα2.

Ορισμός

Η χρηματοοικονομική τεχνολογία («FinTech») είναι μια εμπορική έννοια, που χρησιμοποιείται ευρέως για να περιγράψει την εμφάνιση εμπορικών υπηρεσιών στη διασταύρωση μεταξύ ψηφιακής τεχνολογίας και χρηματοοικονομικών υπηρεσιών. Σύμφωνα με τον ορισμό της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στο σχετικό Σχέδιο Δράσης του 2018 η χρηματοοικονομική τεχνολογία περιγράφεται ως «χρηματοοικονομική καινοτομία με τη βοήθεια της τεχνολογίας, που έχει ως δυνητικό αποτέλεσμα την ανάδυση νέων επιχειρηματικών μοντέλων, εφαρμογών, διαδικασιών, προϊόντων και υπηρεσιών με συναφή ουσιαστική επίδραση στα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και στις χρηματοπιστωτικές αγορές και στην παροχή χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών». Παραπλήσιος του FinTech είναι ο όρος «Ψηφιακές Χρηματοπιστωτικές Υπηρεσίες», που χρησιμοποιείται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στη σχετική Δέσμη Μέτρων του 2020, περιγράφει τον ψηφιακό μετασχηματισμό του χρηματοπιστωτικού τομέα και έχει αμεσότερη σχέση με τις νομικές έννοιες της χρηματοπιστωτικής νομοθεσίας.

Οι Ρυθμιστικές Εξελίξεις σε Επίπεδο ΕΕ

Η ρύθμιση της χρηματοοικονομικής τεχνολογίας έχει περιέλθει στο επίκεντρο των νομοθετικών εξελίξεων σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης. Έτσι, ήδη από το 2018, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είχε υιοθετήσει Σχέδιο Δράσης για την Χρηματοοικονομική Τεχνολογία («FinTech Action Plan») με στόχο η Ευρώπη να καταστεί παγκόσμιος κόμβος για τη χρηματοοικονομική τεχνολογία και ειδικότερους σκοπούς (α) την ενίσχυση καινοτόμων επιχειρηματικών μοντέλων FinTech σε ολόκληρη την ΕΕ, (β) την υποστήριξη του ψηφιακού μετασχηματισμού, και (γ) την ενίσχυση της ασφάλειας και της ακεραιότητας του χρηματοπιστωτικού τομέα[2]. Με την από 2020 Δέσμη Μέτρων για τον Ψηφιακό Χρηματοοικονομικό Τομέα («Digital Finance Package») η Ευρωπαϊκή Επιτροπή φιλοδοξεί πλέον να τοποθετήσει την ΕΕ στην παγκόσμια πρωτοπορία της καινοτομίας στον χρηματοπιστωτικό τομέα, καθιστώντας την χρηματοοικονομική τεχνολογία μοχλό της πράσινης και ψηφιακής μετάβασης στην πράσινη και ψηφιακή μετάβαση, όπως αυτές καθορίζονται στην Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία3 και στην Στρατηγική της Επιτροπής για τη διαμόρφωση του ψηφιακού μέλλοντος της Ευρώπης4.

Η Δέσμη Μέτρων για τον Ψηφιακό Χρηματοοικονομικό Τομέα απαρτίζεται από τις εξής νομοθετικές πρωτοβουλίες της Επιτροπής:

· Στρατηγική για τον Ψηφιακό Χρηματοοικονομικό Τομέα5.

· Πρόταση Κανονισμού για τις αγορές κρυπτοστοιχείων και για την τροποποίηση της οδηγίας (ΕΕ) 2019/1937 («MiCA»)6.

· Πρόταση Κανονισμού για το Πιλοτικό Καθεστώς σε Αγορές που βασίζονται σε τεχνολογία κατανεμημένου καθολικού («DLTR»)7.

· Πρόταση Κανονισμού σχετικά με την ψηφιακή επιχειρησιακή ανθεκτικότητα του χρηματοοικονομικού τομέα («DORA»)8.

· Πρόταση Οδηγίας για την τροποποίηση των ισχυουσών Οδηγιών για τις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες 2006/43/EC, 2009/65/EC, 2009/138/EU, 2011/61/EU, EU/2013/36, 2014/65/EU, (EU) 2015/2366 and EU/2016/23419.

· Στρατηγική πληρωμών λιανικής για την ΕE10.

Η Στρατηγική της ΕΕ για τον Ψηφιακό Χρηματοοικονομικό Τομέα

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επιχειρεί την ανάπτυξη του ψηφιακού χρηματοοικονομικού τομέα της ΕΕ με τέσσερις άξονες ενεργειών. Κατ’ αρχάς, στοχεύει στην άρση του κατακερματισμού στην ψηφιακή ενιαία αγορά χρηματοοικονομικών υπηρεσιών, μεταξύ άλλων, με την αναθεώρηση του Κανονισμού e-IDAS για την εφαρμογή ενός διαλειτουργικού διασυνοριακού πλαισίου για τις ψηφιακές ταυτότητες και την επέκταση καθεστώτος διαβατηρίου («passporting») και της αδειοδότησης μίας στάσης («one-stop-shop licensing») σε όλες τις κατηγορίες εποπτευόμενων ιδρυμάτων. Επίσης, υιοθετεί νομοθετικές μεταρρυθμίσεις για την διευκόλυνση της ψηφιακής καινοτομίας, εισάγοντας ένα χωρίς παγκόσμιο προηγούμενο νομοθετικό πλαίσιο της ΕΕ για τα κρυπτοπεριουσιακά στοιχεία. Επιπρόσθετα, ενθαρρύνει την καινοτομία με βάση τα δεδομένα δια της διευκόλυνσης της ψηφιακής πρόσβασης σε όλες τις ρυθμιζόμενες χρηματοοικονομικές πληροφορίες σε πραγματικό χρόνο, της υιοθέτησης μιας Ευρωπαϊκής στρατηγικής για τα εποπτικά δεδομένα μέσω εργαλείων RegTech και SupTech και ενός νέου νομοθετικού πλαισίου ανοιχτής τραπεζικής με προώθηση της ανταλλαγής δεδομένων μεταξύ παρόχων υπηρεσιών πληρωμών. Τέλος, προωθεί τον ψηφιακό μετασχηματισμό του κλάδου με στήριξη στην αρχή «ίδια δραστηριότητα, ίδιοι κίνδυνοι, ίδιοι κανόνες» για την αναλογική ρύθμιση του κλάδου FinTech, την επανεξέταση των Ενωσιακών Οδηγιών για τις υπηρεσίες πληρωμών και το ηλεκτρονικό χρήμα, την μεταρρύθμιση πλαισίου για την διασφάλιση της προστασίας των τελικών χρηστών του ψηφιακού χρηματοοικονομικού τομέα και το νέο πλαίσιο για την ενίσχυση της ψηφιακής επιχειρησιακής ανθεκτικότητας.

Η Πρόταση του Κανονισμού MiCA για τις Αγορές Κρυπτοστοιχείων

Η Πρόταση Κανονισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τις Αγορές Κρυπτοστοιχείων («MiCA») θα τυγχάνει εφαρμογής σε (i) παρόχους υπηρεσιών κρυπτοστοιχείων, (ii) εκδότες ψηφιακών νομισμάτων με εγγύηση περιουσιακών στοιχείων, και (iii) εκδότες ψηφιακών νομισμάτων ηλεκτρονικού χρήματος.

Ως «κρυπτοστοιχείο» ορίζεται στην MiCA κάθε ψηφιακή αναπαράσταση αξίας ή δικαιωμάτων που μπορούν να μεταβιβαστούν και να αποθηκευτούν ηλεκτρονικά, με χρήση τεχνολογίας κατανεμημένου καθολικού ή παρόμοιας τεχνολογίας. Η Πρόταση Κανονισμού θα ρυθμίζει ψηφιακά νομίσματα με εγγύηση περιουσιακών στοιχείων («Asset-Referenced Tokens»), ψηφιακά νομίσματα ηλεκτρονικού χρήματος («Electronic Money Tokens»), ψηφιακά νομίσματα αγοράς υπηρεσιών («Utility Tokens»). Εκτός του πεδίου εφαρμογής της MiCA θα κείνται κρυπτοστοιχεία, που χαρακτηρίζονται ως χρηματοπιστωτικά μέσα ή ηλεκτρονικό χρήμα.

Ως υπηρεσίες κρυπτοστοιχείων ορίζονται υπό την MiCA (i) η φύλαξη και διαχείριση κρυπτοστοιχείων για λογαριασμό τρίτων, (ii) η λειτουργία πλατφόρμας διαπραγμάτευσης κρυπτοστοιχείων, (iii) η ανταλλαγή κρυπτοστοιχείων έναντι παραστατικού νομίσματος που αποτελεί νόμιμο χρήμα, (iv) η ανταλλαγή κρυπτοστοιχείων έναντι άλλων κρυπτοστοιχείων, (v) η εκτέλεση εντολών σχετικά με κρυπτοστοιχεία για λογαριασμό τρίτων, (vi) η τοποθέτηση κρυπτοστοιχείων, (vii) η λήψη και διαβίβαση εντολών σχετικά με κρυπτοστοιχεία για λογαριασμό τρίτων, και τέλος (viii) η παροχή συμβουλών σχετικά με κρυπτοστοιχεία.

Με βάση τις διατάξεις της MiCA, οι εκδότες θα έχουν το δικαίωμα δημόσιας προσφοράς των κρυπτοστοιχείων τους ή επιδίωξης εισαγωγής τους προς διαπραγμάτευση σε πλατφόρμα διαπραγμάτευσης εντός της ΕΕ, μόνο εφόσον εκπληρώνουν τις υποχρεώσεις τους, που απορρέουν από την Πρόταση Κανονισμού. Τέτοιες υποχρεώσεις, μεταξύ άλλων, περιλαμβάνουν την λήψη πρότερης άδειας, την υποχρέωση κατάρτισης λευκού βιβλίου κρυπτοστοιχείων καθώς και την κοινοποίηση του εν λόγω λευκού βιβλίου κρυπτοστοιχείων στις αρμόδιες αρχές αλλά και υποχρεώσεις σχετιζόμενες με προληπτική εποπτεία, χρηματοπιστωτική σταθερότητα και ρύθμιση συμπεριφοράς.

Η Πρόταση Κανονισμού MiCA επιβάλλει επίσης οριζόντιες απαιτήσεις για όλους τους παρόχους υπηρεσιών κρυπτοστοιχείων, όπως διασφαλίσεις προληπτικής εποπτείας, οργανωτικές απαιτήσεις, κανόνες σχετικά με τη φύλαξη των κρυπτοστοιχείων και των χρηματικών ποσών των πελατών, κανόνες περί σύγκρουσης συμφερόντων, κανόνες σχετικά με την εξωτερική ανάθεση υπηρεσιών καθώς και απαιτήσεις για την αποτροπή κατάχρησης αγορών κρυπτοστοιχείων.

Οι αρμόδιες αρχές έχουν την εξουσία να χαρακτηρίζουν ψηφιακά νομίσματα ως σημαντικά και να επιβάλλουν πρόσθετες υποχρεώσεις, να ανακαλούν άδειες, να αναστέλλουν ή να απαγορεύουν προσφορές κρυπτοστοιχείων, να ζητούν να συμπεριληφθούν πρόσθετες πληροφορίες στο λευκό βιβλίο κρυπτοστοιχείων ή να δημοσιοποιούν ότι εκδότες ή πάροχοι δεν συμμορφώνονται με τον MiCA.

Η Πρόταση Κανονισμού DLTR για το Πιλοτικό Καθεστώς σε Αγορές DLT

H DLTR αποτελεί τον δίδυμο με την MiCA πυλώνα για την ρύθμιση των κρυπτοστοιχείων, εντοπίζοντας όμως στις αγορές χρηματοπιστωτικών μέσων που σχετίζονται με τεχνολογίες κατανεμημένου καθολικού. Σκοπός της Πρότασης Κανονισμού είναι η παροχή ασφάλειας δικαίου και ευελιξίας σε επιχειρήσεις που επιθυμούν να δραστηριοποιηθούν σε υποδομή της αγοράς DLT με τη θέσπιση ενιαίων απαιτήσεων για τη λειτουργία τους. Αντικείμενό της είναι η θέσπιση των όρων λειτουργίας των υποδομών αγορών DLT, των άδειων και της εποπτείας τους καθώς και της συνεργασίας των εποπτικών αρχών και της ESMA σε τέτοια θέματα. Πεδίο εφαρμογής αυτής είναι οι συμμετέχοντες σε αγορές DLT (επιχειρήσεις επενδύσεων, διαχειριστές αγοράς ή κεντρικά αποθετήρια τίτλων - ΚΑΤ) που λαμβάνουν σχετική άδεια. Σύμφωνα με τις διατάξεις της Πρότασης Κανονισμού DLTR, η «τεχνολογία Κατανεμημένου Καθολικού» ή «τεχνολογία DLT» αποτελεί κατηγορία τεχνολογιών που στηρίζουν την κατανεμημένη καταχώριση κρυπτογραφημένων δεδομένων. «Κινητές αξίες DLT» είναι οι κινητές αξίες κατά την έννοια του άρθρου 4 παράγραφος 1 σημείο 44 στοιχεία α) και β) της οδηγίας 2014/65/ ΕΕ («MiFID II»), που εκδίδονται, καταχωρίζονται, μεταβιβάζονται και αποθηκεύονται με τη χρήση DLT. Τέλος, «υποδομή της αγοράς DLT είναι είτε ένας «πολυμερής μηχανισμός διαπραγμάτευσης DLT» είτε ένα «σύστημα διακανονισμού αξιογράφων DLT».

Η DLTR θα εγκαθιδρύει απαιτήσεις για Πολυμερείς Μηχανισμούς Διαπραγμάτευσης - ΠΜΔ DLT και Κεντρικά Αποθετήρια Τίτλων - ΚΑΤ ίδιες με εκείνες που ισχύουν για έναν ΠΜΔ στο πλαίσιο της Οδηγίας MiFID II, με ορισμένες εξαιρέσεις. Θεσπίζει όμως και επιπρόσθετες απαιτήσεις με σκοπό την αντιμετώπιση των νέων μορφών κινδύνων που προκύπτουν λόγω της χρήσης της τεχνολογίας DLT. Στην Πρόταση Κανονισμού προβλέπεται επίσης υποχρέωση για τη χορήγηση ειδικής άδειας λειτουργίας ΠΜΔ DLT και συστήματος διακανονισμού αξιογράφων DLT, ενώ θεσπίζονται απαιτήσεις των υποδομών της αγοράς DLT για την ενημέρωση των εποπτικών αρχών και της ESMA, λόγου χάρη για αλλαγές σε σχέση με τις πληροφορίες που δόθηκαν κατά την αδειοδότηση. Η αρμόδια εποπτική αρχή, κατόπιν διαβούλευσης με την ESMA, θα δύναται να συστήνει στην υποδομή της αγοράς DLT τη λήψη διορθωτικών μέτρων για τη διασφάλιση της προστασίας των επενδυτών, της ακεραιότητας της αγοράς ή της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας.

Επιπρόσθετα, με Πρόταση Οδηγίας, που συνοδεύει την Πρόταση Κανονισμού DLTR, τροποποιείται ο ορισμός του «χρηματοπιστωτικού μέσου» στην Οδηγία MiFID II, ώστε να συμπεριλαμβάνει χρηματοπιστωτικά μέσα τα οποία εκδίδονται χρησιμοποιώντας τεχνολογίες DLT, και προστίθενται κανόνες για τη ρύθμιση των πολυμερών μηχανισμών διαπραγμάτευσης τεχνολογίας DLT11.

Η Πρόταση Κανονισμού DORA για την Ψηφιακή Επιχειρησιακή Ανθεκτικότητα

Τα πάνω κάτω σε σχέση με τις απαιτήσεις των εποπτευόμενων ιδρυμάτων για την αντιμετώπιση των κινδύνων ΤΠΕ φέρνει η Πρόταση Κανονισμού DORA σχετικά με την ψηφιακή επιχειρησιακή ανθεκτικότητα του χρηματοοικονομικού τομέα. Με τον όρο «Ψηφιακή Επιχειρησιακή Ανθεκτικότητα» η Πρόταση Κανονισμού ορίζει την ικανότητα μιας χρηματοπιστωτικής οντότητας να διαμορφώνει, να εξασφαλίζει και να επανεξετάζει την επιχειρησιακή της ακεραιότητα με γνώμονα την τεχνολογία διασφαλίζοντας, άμεσα ή έμμεσα, μέσω της χρήσης υπηρεσιών από τρίτους παρόχους ΤΠΕ, το πλήρες φάσμα των ικανοτήτων ΤΠΕ που απαιτούνται ώστε να ανταποκρίνεται στην ασφάλεια των συστημάτων δικτύου και πληροφοριών που χρησιμοποιεί η χρηματοπιστωτική οντότητα και τα οποία υποστηρίζουν τη συνεχή παροχή χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών και την ποιότητά τους.

Η Πρόταση Κανονισμού DORA θα επιβάλλει εκτεταμένες οριζόντιες απαιτήσεις στα εποπτευόμενα ιδρύματα, όπως, μεταξύ άλλων, απαιτήσεις σε σχέση με τη διακυβέρνηση και οργάνωση, απαιτήσεις διαχείρισης κινδύνων ΤΠΕ, υποχρέωση για την αναφορά συμβάντων που σχετίζονται με τις ΤΠΕ, υποχρεώσεις για δοκιμές ψηφιακής επιχειρησιακής ανθεκτικότητας, απαιτήσεις για τη διασφάλιση ορθής παρακολούθησης κινδύνου τρίτων παρόχων ΤΠΕ καθώς και υποχρεώσεις για την ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των χρηματοπιστωτικών οργανισμών σε σχέση με κυβερνοεπιθέσεις.

Η Πρόταση Κανονισμού επεκτείνει το πεδίο εφαρμογής και το πλαίσιο απαιτήσεών της και σε τρίτους παρόχους υπηρεσιών ΤΠΕ, τους οποίους ορίζει ως επιχειρήσεις που παρέχουν ψηφιακές υπηρεσίες και υπηρεσίες δεδομένων, συμπεριλαμβανομένων των παρόχων υπηρεσιών υπολογιστικού νέφους, λογισμικού, υπηρεσιών ανάλυσης δεδομένων, κέντρων δεδομένων, εξαιρουμένων, ωστόσο, των παρόχων στοιχείων υλισμικού και των επιχειρήσεων που διαθέτουν άδεια λειτουργίας σύμφωνα με το Ενωσιακό δίκαιο και παρέχουν υπηρεσίες ηλεκτρονικών επικοινωνιών.

Οι Ρυθμιστικές Εξελίξεις σε Εθνικό Επίπεδο

Ο ψηφιακός μετασχηματισμός και η ενσωμάτωση των επιχειρήσεων τεχνολογίας στο χρηματοπιστωτικό οικοσύστημα έχουν αντίκτυπο και στο πεδίο της ρύθμισης. Αφενός αυξάνουν τους λειτουργικούς κινδύνους των εποπτευόμενων ιδρυμάτων και, αφετέρου, δημιουργούν νέες ανάγκες για τη διασφάλιση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας, της προστασίας των καταναλωτών, της ακεραιότητας της αγοράς και του ελεύθερου ανταγωνισμού. Περαιτέρω, τα νέα επιχειρηματικά μοντέλα των ψηφιακών χρηματοοικονομικών υπηρεσιών απαιτούν την εξασφάλιση ισότιμων όρων ανταγωνισμού μεταξύ χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων και επιχειρήσεων FinTech με βάση την αρχή «ίδια δραστηριότητα, ίδιοι κίνδυνοι, ίδιοι κανόνες». Επιπρόσθετα, η ανάπτυξη του ψηφιακού χρηματοπιστωτικού τομέα στην ΕΕ επιβάλλει την άρση του κατακερματισμού στην ψηφιακή ενιαία αγορά για την διασυνοριακή ανάπτυξη ψηφιακών χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών. Ακόμη, στο νέο περιβάλλον η ενίσχυση της ψηφιακής καινοτομίας και της ανταλλαγής των χρηματοοικονομικών δεδομένων αναδεικνύονται όλο και περισσότερο ως αυτοτελείς ρυθμιστικοί στόχοι. Τέλος, οι ταχύτατες εξελίξεις της αγοράς καθιστούν αναγκαία την επιτάχυνση των κύκλων της τακτικής εξέτασης και προσαρμογής της χρηματοπιστωτικής νομοθεσίας.

Στο νέο περιβάλλον ρύθμισης οι Ελληνικές εποπτικές αρχές επανατοποθετούνται. Η Τράπεζα της Ελλάδος εισήγαγε το 2019 τον Κόμβο Καινοτομίας FinTech ως δίαυλο επικοινωνίας μεταξύ της Αρχής και των επιχειρήσεων FinTech για την υποβολή και ανταπόκριση σε αιτήματα παροχής πληροφοριών και καθοδήγησης σχετικά με το εποπτικό και κανονιστικό πλαίσιο για τις υπηρεσίες χρηματοοικονομικής τεχνολογίας, έχοντας ήδη απαντήσει επιτυχημένα σε πάνω από 60 τέτοια αιτήματα12. Το 2021, η Τράπεζα της Ελλάδος αναβάθμισε τον βηματισμό της εγκαθιδρύοντας το Προστατευμένο Κανονιστικό Περιβάλλον («Sandbox») για την Χρηματοοικονομική Τεχνολογία, ένα νεοπαγές κανονιστικό καθεστώς, που διέπεται από την ΠΕΕ 189/1/14-05-2021 και προσφέρει σε εταιρείες χρηματοοικονομικής τεχνολογίας (FinTechs) ένα προστατευόμενο περιβάλλον μέσα στο οποίο μπορούν να δοκιμάσουν τις καινοτόμες χρηματοοικονομικές προτάσεις τους για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα υπό την καθοδήγηση και σε άμεση συνεργασία με τη ρυθμιστική αρχή13.

Με παράλληλο βηματισμό η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς σύστησε και αυτή το 2019 Κόμβο Καινοτομίας FinTech με στόχους την παροχή υποστήριξης σε παρόχους υπηρεσιών χρηματοοικονομικής τεχνολογίας για την εξοικίωση και συμμόρφωση με το κανονιστικό πλαίσιο, την αλληλεπίδραση με την Αρχή για την στήριξη της επιχειρηματικότητας στον σχετικό κλάδο και τον εντοπισμό των πεδίων μεταρρύθμισης του ισχύοντος πλαισίου14. Περαιτέρω, με την Απόφαση ΔΣ 5/898/3.12.2020 (ΦΕΚ 5744/Β/28-12-2020) σύστησε το μητρώο παρόχων υπηρεσιών εικονικών νομισμάτων και έθεσε τους κανόνες για τη λειτουργία του.

Ακολούθως, η Επιτροπή Ανταγωνισμού έχει εδώ και μήνες εκκινήσει Κλαδική Έρευνα στις Χρηματοοικονομικές Τεχνολογίες (2020-2021) για τη διερεύνηση σε βάθος των συνθηκών ανταγωνισμού στις σχετικές αγορές με αντικείμενο, μεταξύ άλλων, (α) την οριοθέτηση, ορισμό και χαρτογράφηση των αγορών FinTech, (β) φαινόμενα μη διαλειτουργικότητας ηλεκτρονικών πλατφορμών ως μέσο για την πρόκληση δυσχερειών στην πρόσβαση στην αγορά, (γ) τυχόν χρήση τεχνικών προτύπων και συμφωνιών τυποποίησης ως μέσο αντιανταγωνιστικού αποκλεισμού ή καταμερισμού της αγοράς, (δ) τυχόν χρήση μηχανισμών χορήγησης πρόσβασης σε δεδομένα κατά τρόπο που μπορεί να οδηγεί σε πρακτικές αποκλεισμού των ανταγωνιστών, (ε) τυχόν χρήση αλγορίθμων ως μέσο συντονισμού και εναρμόνισης συμπεριφορών και τιμολογιακών πολιτικών15.

Εντούτοις, η θέση σε ισχύ της νέας Ενωσιακής νομοθεσίας για τις ψηφιακές χρηματοοικονομικές υπηρεσίες θα τοποθετήσει τον Έλληνα νομοθέτη και τις εθνικές εποπτικές αρχές απέναντι σε αυξημένες προκλήσεις, τοποθετώντας ψηλότερα τον πήχη για την ενθάρρυνση της χρηματοοικονομικής καινοτομίας και καθιστώντας αναγκαία στις νέες συνθήκες μια συνεκτική εθνική στρατηγική για την ανάπτυξη του εγχώριου ψηφιακού χρηματοοικονομικού τομέα.

[1] EY (2019). Global FinTech Adoption Index 2019, available: https://www.ey.com/en_gr/ey-global-fintech-adoption-index .

[2] Ευρωπαϊκή Επιτροπή (2018). Ανακοίνωση προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών, Σχέδιο δράσης για τη χρηματοοικονομική τεχνολογία: Για έναν πιο ανταγωνιστικό και καινοτόμο ευρωπαϊκό χρηματοοικονομικό τομέα, Βρυξέλλες, 8.3.2018, COM/2018/0109 final.

[3] Ευρωπαϊκή Επιτροπή (2019). Ανακοίνωση - Η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, Βρυξέλλες, 11.12.2019 COM(2019) 640 final, διαθέσιμη: resource.html (europa.eu)

[4] Ευρωπαϊκή Επιτροπή (2020). Ανακοίνωση - Διαμόρφωση του ψηφιακού μέλλοντος της Ευρώπης, Βρυξέλλες, 19.2.2020 COM(2020) 67 final, διαθέσιμη: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/PDF/?uri=CELEX:52020DC0067&from=EN

[5] Ευρωπαϊκή Επιτροπή (2018). Ανακοίνωση προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών, Στρατηγική ψηφιακών χρηματοοικονομικών υπηρεσιών για την ΕΕ, Βρυξέλλες, 24.9.2020, COM(2020) 591 final.

[6] Βρυξέλλες, 24.9.2020, COM(2020) 593 final.

[7] Βρυξέλλες, 24.9.2020, COM(2020) 594 final.

[8] Βρυξέλλες, 24.9.2020, COM(2020) 595 final.

[9] Βρυξέλλες, 24.9.2020, COM(2020) 596 final.

[10] Βρυξέλλες, 24.9.2020, COM(2020) 592 final.

[11] Βλ. Πρόταση Οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την τροποποίηση των οδηγιών 2006/43/ΕΚ, 2009/65/ΕΚ, 2009/138/ΕΕ, 2011/61/ΕΕ, ΕΕ/2013/36, 2014/65/ΕΕ, (ΕΕ) 2015/2366 και ΕΕ/2016/2341, COM/2020/596 final.

[12] Η επίσημη ιστοσελίδα του Κόμβου Καινοτομίας της ΤτΕ είναι διαθέσιμη στον ακόλουθο σύνδεσμο: Κόμβος καινοτομίας FinTech (bankofgreece.gr)

[13] Η επίσημη ιστοσελίδα του Οργανωμένου Εποπτικού Περιβάλλοντος της ΤτΕ για την Χρηματοοικονομική Τεχνολογία είναι διαθέσιμη στον ακόλουθο σύνδεσμο: https://www.bankofgreece.gr/kiries-leitourgies/epopteia/prostateymeno-kanonistiko-perivallon

[14] Η επίσημη ιστοσελίδα του Κόμβου Καινοτομίας της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς είναι διαθέσιμη στον ακόλουθο σύνδεσμο: Κόμβος καινοτομίας FinTech (bankofgreece.gr)

[15] Περισσότερες πληροφορίες για την Κλαδική Έρευνα στις Χρηματοοικονομικές Τεχνολογίες μπορούν να βρεθούν στη σχετική ιστοσελίδα της Επιτροπής Ανταγωνισμού: https://www.epant.gr/enimerosi/kladiki-erevna-stis-xrimatooikonomikes-texnologies-fintech.html.